Groeihormoon, atletische prestaties en veroudering
Tegenwoordig geloven maar weinig mensen nog in wonderbaarlijke wateren, maar velen lijken te geloven in de ‘injectienaald van de jeugd’.
In plaats van verjongend water te drinken, injecteren zij menselijk groeihormoon om het tikken van de klok te vertragen.
Sommigen worden gemotiveerd door de beweringen van de “anti-veroudering” beweging, anderen door de voorbeelden van jonge atleten die een competitief voordeel zoeken.
De atleten profiteren nog steeds van de voordelen van lichaamsbeweging, terwijl oudere mannen groeihormooninjecties kunnen gebruiken als vervanging voor sporten.
Maar kan groeihormoon de prestaties verbeteren of het verouderingsproces vertragen? En is het veilig?
Wat is human growth hormone (HGH)?
Groeihormoon (GH) is een klein eiwit dat wordt geproduceerd door de hypofyse en afgegeven aan de bloedbaan. De productie van GH wordt gereguleerd door een complex set van hormonen die geproduceerd worden in de hypothalamus van de hersenen en in de darmen en alvleesklier.
De hypofyse geeft GH in vlagen af; de niveaus stijgen na lichaamsbeweging, trauma en slaap. Onder normale omstandigheden wordt ’s nachts meer GH geproduceerd dan overdag.
Deze fysiologie is complex, maar het laat ons op zijn minst zien dat sporadische bloedtesten om GH-niveaus te meten zinloos zijn, aangezien de hoge en lage niveaus gedurende de dag afwisselen.
Wetenschappers die de algehele GH-productie zorgvuldig meten, rapporteren dat deze stijgt tijdens de kindertijd, piekt tijdens de puberteit en afneemt vanaf de middelbare leeftijd.
GH werkt op veel weefsels in het lichaam. Bij kinderen en adolescenten stimuleert het de groei van bot en kraakbeen. Bij mensen van alle leeftijden bevordert GH de eiwitproductie, stimuleert het gebruik van vet, beïnvloedt het de werking van insuline en verhoogt het de bloedsuikerspiegel. GH verhoogt ook de niveaus van insuline-achtige groeifactor-1 (IGF-1).
Human growth hormone voordelen
GH zoals Optitropin, is beschikbaar als product dat via injectie wordt toegediend. GH wordt voorgeschreven voor kinderen met een GH-tekort en anderen met een zeer kleine gestalte.
Het is ook goedgekeurd voor de behandeling van GH-tekort bij volwassenen — een zeldzame aandoening die bijna altijd samengaat met ernstige problemen die de hypothalamus, de hypofyse of beide aantasten.
De diagnose van GH-tekort bij volwassenen hangt af van speciale tests die GH-productie stimuleren; eenvoudige bloedtesten zijn op zijn best nutteloos en in het ergste geval misleidend.
Volwassenen met een daadwerkelijk GH-tekort hebben baat bij GH-injecties. Ze profiteren van bescherming tegen fracturen, toegenomen spiermassa, verbeterde inspanningscapaciteit en energie, en een verminderd risico op toekomstige hartziekten.
Echter, deze behandeling heeft een prijs. Tot 30% van de patiënten ervaart bijwerkingen zoals vochtretentie, gewrichts- en spierpijn, carpaaltunnelsyndroom (druk op de zenuw in de pols wat pijn en gevoelloosheid in de hand veroorzaakt), en verhoogde bloedsuikerspiegels.
HGH-doping, sportprestaties en veroudering
Volwassenen met een GH-tekort kunnen door vervangingstherapie grotere spieren, meer energie en een verbeterde inspanningscapaciteit ervaren. Atleten werken hard om hun spieren op te bouwen en hun prestaties te verbeteren. Sommigen wenden zich ook tot GH.
Het is geen geïsoleerd probleem. Ondanks dat het gebruik van GH verboden is door het Internationaal Olympisch Comité, Major League Baseball, de National Football League en het Wereld Anti-Doping Agentschap, heeft misbruik van GH vele sporten besmet, waaronder honkbal, wielrennen en atletiek.
Competitieve atleten die GH misbruiken riskeren diskwalificatie en schande. Wat winnen zij hierbij? En lopen zij ook risico’s voor hun gezondheid?
Omdat het gebruik van GH verboden is en sportprestaties afhankelijk zijn van vele fysieke, psychologische en competitieve factoren, zijn wetenschappers niet in staat geweest GH in de praktijk te evalueren.
Maar ze kunnen wel gerandomiseerde klinische proeven uitvoeren waarbij GH of een placebo wordt toegediend aan gezonde jonge atleten, waarna de lichaamssamenstelling, kracht en inspanningscapaciteit in het laboratorium worden gemeten.
Een team van onderzoekers uit Californië voerde een gedetailleerde review uit van 44 hoogwaardige studies over groeihormoon bij atleten.
De deelnemers waren jong (gemiddelde leeftijd 27), slank (gemiddelde body mass index 24) en fysiek fit; 85% was mannelijk. In totaal ontvingen 303 vrijwilligers GH-injecties, terwijl 137 een placebo kregen.
Na dagelijkse injecties gedurende gemiddeld 20 dagen, nam de vetvrije lichaamsmassa van de deelnemers die GH ontvingen (wat spiermassa weerspiegelt, maar ook vochtmassa kan omvatten) gemiddeld met 4,6 pond toe. Dat is een aanzienlijke toename — maar dit leidde niet tot verbeterde prestaties.
In feite zorgde GH niet voor meetbare toenames in kracht of inspanningscapaciteit. En de deelnemers die GH kregen, hadden meer kans op vochtretentie en vermoeidheid dan de vrijwilligers die het placebo ontvingen.
Als je vroeger op de middelbare school of universiteit sportte, herinner je je misschien nog de uitdrukking “no pain, no gain” van je coach om je aan te sporen. Vandaag de dag riskeren atleten die illegale prestatieverhogende middelen gebruiken de pijn van diskwalificatie zonder bewijs van winst.
Human growth hormone en veroudering
Om de veiligheid en effectiviteit van GH bij gezonde oudere mensen te beoordelen, hebben onderzoekers 31 hoogwaardige studies die na 1989 zijn afgerond, onder de loep genomen. Elke studie was kleinschalig, maar samen evalueerden ze 220 proefpersonen die GH ontvingen en 227 controlepersonen die het hormoon niet kregen.
Twee derde van de deelnemers was man; hun gemiddelde leeftijd was 69 jaar, en de typische vrijwilliger was overgewicht, maar niet obees.
De dosering van GH varieerde aanzienlijk, en de duur van de therapie liep uiteen van twee tot 52 weken. Desondanks slaagden de verschillende doses erin de niveaus van IGF-1, die de GH-spiegel weerspiegelen, met 88% te verhogen.
Vergeleken met de proefpersonen die geen GH kregen, wonnen de behandelde individuen gemiddeld 4,6 pond aan vetvrije lichaamsmassa, en verloren ze een vergelijkbare hoeveelheid lichaamsvet.
Er waren geen significante veranderingen in LDL (“slechte”) cholesterol, HDL (“goede”) cholesterol, triglyceriden, aerobe capaciteit, botdichtheid of nuchtere bloedsuiker- en insulineniveaus.
Echter, de ontvangers van GH ervoeren een hoge frequentie van bijwerkingen, waaronder vochtretentie, gewrichtspijn, borstvergroting en het carpaaltunnelsyndroom.
De studies waren te kort om enige verandering in het risico op kanker te detecteren, maar ander onderzoek suggereert een verhoogd risico op kanker in het algemeen en prostaatkanker in het bijzonder.